Van’da 3 bin 200 yıl öncesine ilişkin beyin ameliyatı izine rastlandı
Van’ın Çatak ilçesindeki Kaniya Bekan mevkiinde 3 bin 200 yıl öncesine ait olduğu değerlendirilen nekropol (mezarlık) alanda yürütülen kazı çalışmalarında ortaya çıkarılan iskeletlerden 30’unun kafatasında ameliyat izine rastlandı.
Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izni ve Van Müze Müdürlüğü’nün başkanlığında, Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi (YYÜ) Arkeoloji Bölümü Doktor Öğretim Üyesi Gulan Ayaz’ın bilimsel danışmanlığında yürütülen nekropol alandaki kazı çalışmalarında, 3 oda ve 4 örme mezar tespit edildi.
Bu mezarlarda bulunan 400 insan iskeletinden 30’unda, beyin ameliyatı (trepanasyon) izine rastlandı.
Araştırma ekibi, beyin ameliyatlarının genelde kafatasının sağında, solunda ve ensede yapıldığını, ameliyatların oluk açma, kesme, delme ve kazıma yöntemleriyle gerçekleştirildiğini belirledi.
Ameliyatların yüzde 60’ının başarılı olduğu, bu durumun o dönemdeki tıp uygulamalarının gelişmiş olduğunu gösterdiği belirtildi.
Yüzüncü Yıl Üniversitesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Hakan Yılmaz, “Bölgede beyinle ilgili nörolojik bir hastalık ya da salgın yaşanmış olabilir. Bireyler 4 yöntemle ameliyat edilmiş. Ameliyat olanların yüzde 60’ı iyileşmiş. Bu da ameliyatların çok başarılı yapıldığını gösteriyor. Türkiye’de bu kadar çok kafatası ameliyatının yapıldığı tek yerin Kaniya Bekan Nekropolü olduğunu söyleyebiliriz. Hastalara gerekli önem verilmiş” dedi.
Mezarlardan çıkarılan kemiklerin laboratuvar ortamında detaylıca inceleneceğini bildiren Yılmaz, “Antropolojik analizler yapılacak. Yaş ve cinsiyetleri belirlenecek. Daha sonra kemiklere bulaşmış hastalıklarla ilgili çalışma yürüteceğiz. Ağız ve dişleri inceleyerek bireylerin nasıl beslendiğini ortaya çıkartacağız. Bebeklik ve çocuk döneminde geçirdikleri hastalıklarla ilgili çalışmalarımız olacak. Birçok bilgiye ulaşmayı hedefliyoruz.” ifadelerini kullandı. (AA)
