Almanya’nın başşehri Berlin’de düzenlenen NATO Dışişleri Bakanları Gayrıresmi Toplantısı’na Finlandiya ve İsveç’in İttifak’a üye olma talepleri damga vurdu.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Türkiye’nin kelam konusu iki ülkenin NATO üyeliğine ait “olumlu bir fikir içerisinde değiliz” açıklaması sonrası gözler Türkiye’nin haline çevrildi.
NATO Genel Sekreter Yardımcısı Mircea Geoana Türkiye’nin Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği ile ilgili telaşlarının giderilebileceğinden emin olduğunu söyledi. Geoana, pazar günkü oturum öncesi yaptığı açıklamada “Türkiye değerli bir müttefik ve dostlar ile müttefikler ile ilgili telaşlarını açıkladı” dedi. Geoana, “Söz konusu ülkelerin NATO üyeliğine başvurması halinde NATO’nun onları karşılayabilmek için uzlaşı için gereken tüm şartları sağlayabileceğinden eminim” halinde konuştu.
Toplantıya katılmak üzere Berlin’e giden Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, dün Finlandiya ve İsveçli mevkidaşları ile üçlü bir görüşme gerçekleştirdi. Çavuşoğlu, toplantı sonrası Twitter’den yaptığı açıklamada görüşmenin içeriğine dair bilgi vermedi.
Görüşmeyle ilgili Twitter hesabından paylaşımda bulunan İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ise “Kötüleşen güvenlik durumunu ve NATO’nun açık kapı siyasetini ele aldık” dedi.
Türkiye’nin itirazı sürüyor
Çavuşoğlu, üçlü görüşme öncesinde yaptığı açıklamada “Müttefik olacak bir ülke, açıkça PKK/YGP’ye, her gün bize saldıran, askerimizi, polisimizi ve sivillerimizi şehit eden bir terör örgütüne dayanak vermemesi gerekiyor” tabirlerini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt ÇavuşoğluFotoğraf: Xander Heinl/photothek/picture alliance
Türkiye’nin halinin değişmediğini söz eden Çavuşoğlu, “NATO üyeliği problemi öteki bir husus. Burada bilhassa Türkiye’nin tavrının sebebi çok açık ve net” dedi. NATO’nun bir müttefiklik olduğunu belirten Dışişleri Bakanı, “Bu neyi gerektirir? Yalnızca bir güvenlik sıkıntısı değil omuz omuza dayanışma gerektirir. Her alanda bilhassa güvenlik konusunda bir tehdit olduğu vakit. Burada maalesef bu bahsettiğiniz ülkeler, PKK/YPG’lere çok açık takviye veriyor. Bu da halkımızın hissiyatını olumsuz istikamette etkiliyor, gözümüzün önünde ve tüm ikazlarımıza karşın. Münasebetiyle müttefik olacak bir ülke, açıkça PKK/YGP’ye, her gün bize saldıran, askerimizi, polisimizi ve sivillerimizi şehit eden bir terör örgütüne dayanak vermemesi gerekiyor. Ayrıyeten PKK ile çabamızdan ötürü bize yönelik kısıtlamalar getirdiler” dedi.
İsveç Dışişleri Bakanı Ann Linde ile Finlandiyalı mevkidaşı Pekka Haavisto, Berlin’deki toplantıya konuk statüsünde katılıyor. NATO ile şu ana âlâ komşuluk bağları sürdüren lakin tarafsızlık siyaseti nedeniyle rastgele bir askeri ittifakın üyesi olmayan iki ülke Rusya’nın Ukrayna’ya müdahalesi sonrası bu politikayı değiştirme sinyali vermişti. Finlandiya geçen hafta askeri tarafsızlık siyasetini sona erdirerek NATO’ya katılma başvurusu yapma kararı aldıklarını açıklarken İsveç’in de yakın bir tarihte benzeri bir adım atması bekleniyor. Fakat kelam konusu iki ülkenin NATO’ya katılabilmesi için kendi parlamentolarının yanı sıra İttifak üyesi ülkelerin tümünün onay vermesi gerekiyor.
Almanya Dışişleri Bakanı Baerbock, Finlandiyalı ve İsveçli mevkidaşları ile Berlin’deFotoğraf: Thomas Koehler/photothek/picture alliance
Optimist açıklamalar
Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Türkiye’nin itirazı ile igili olarak, “Bu sıkıntıya bir tahlil bulacağımızdan eminim” diye konuştu lakin bunun bir gecede gerçekleşeceği ile ilgili bir kelam veremeyeceğini belirtti. Türkiye’nin suçlamalarına da karşılık veren Haavisto, terörizmle gayretin ülkesi için en değerli mevzulardan biri olduğunu ve ülkesinin IŞİD’le gayrete yaptığı katkının bunun en kıymetli delillerinden biri olduğunu belirtti.
Hırvatistan Dışişleri Bakanı Grlic Radman da Türkiye, Finlandiya ve İsveç ile görüşmelerin üçlü doruğun akabinde “iyi yolda” olduğunu söz ederek “Bugün dayanışma göstermek ve tek sesle konuşmak için görüşmelerden uygun bir sonuç alacağımızı umuyorum” dedi.
Lüksemburg Dışişleri Bakanı Jean Asselborn ise Türkiye’yi tavrından vazgeçmeye ve iki İskandinav ülkesinin mümkün üyeliğini onaylamaya çağırdı. Asselborn, “Şayet bu iki ülke bunu istiyorsa, kaldı ki isteklerinin bu doğrultuda olduğu görülüyor, 30 üye ülkenin hiçbiri buna karşı çıkmamalıdır” dedi.
Almanya Dışişleri Bakanı Annalena Baerbock da Almanya’nın bu iki ülkenin NATO’ya üyelik başvurusunu “hızlı, çok süratli formda onaylayacağını” söz ederek İsveç ve Finlandiya’nın müracaatının akabinde bir “kesinti” olmaması gerektiğini söz etti. “NATO savunmaya dayalı bir ittifak ve o denli kalacak” diyen Baerbock, “Ancak tıpkı vakitte açık kapı siyaseti yürüten bir ittifak ve İsveç ile Finlandiya’nın parlamentolarının ve toplumlarının üyelik istikametinde bir karar alması halinde biz de onlara beğenilen geldin deriz” formunda konuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan cuma günü yaptığı açıklamada Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın üyeliğini veto edebileceği sinyali vermiş ve “Şu anda İsveç ve Finlandiya ile ilgili gelişmeleri takip ediyoruz lakin olumlu bir fikir içinde değiliz” tabirini kullanmıştı. Türkiye’nin tavrı NATO içinde tartışmalara neden olmuştu.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Türkiye’nin iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliğine olumlu bakmadığını açıklamıştıFotoğraf: Yves Herman/REUTERS
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın ise Türkiye’ninİsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliğine kapıları kapatmadığını fakat İskandinav ülkeleriyle müzakereler yapmak ve Ankara’nın terörist faaliyetler olarak gördüğü faaliyetlere, bilhassa de İsveç’tekilere, kısıtlama getirilmesini istediğini söyledi. Reuters’e röportaj veren Kalın, “Kapıyı kapatmıyoruz. Lakin temelde bu mevzuyu Türkiye’nin ulusal güvenlik sorunu olarak gündeme getiriyoruz” diye konuşmuştu.
