Millet bahçesi yapılmak istenen Atatürk Havalimanı’nın yıkım kararına ait reaksiyonlar sürüyor. Dün akşam GÜZEL Partililerin protesto gösterisi düzenlediği havalimanın önünde bu sabah da CHP’liler ve vatandaşlar toplandı.
CHP İstanbul Vilayet Lideri Canan Kaftancıoğlu burada yaptığı açıklamada “Atatürk Havalimanı’na ziyan verenlerden hesap soracağız. Yasa dışı ve hukuksuz bir halde buraya giren iş makinesinden hesap soracağız” dedi.
Pekala millet bahçesi kararı neye dayanıyor?
“Plansız bir projeyle karşı karşıyayız”
TMMOB Kent Plancıları Odası, süreç şeffaf yürütülmediği için üretim kararının hangi münasebetlere dayandığının bilinmeyen olduğuna dikkat çekiyor.
DW Türkçe’ye konuşan TMMOB Kent Plancıları Odası İstanbul Şube Lideri Pelin Pınar Giritlioğlu, millet bahçesi imal kararının kent imar planlarında yer almadığını söylüyor. Giritlioğlu, “İstanbul’un 2009 onanlı ve Kent Anayasası dediğimiz üst ölçekli planlarında ve bir bölü 5 bin ölçekli Nazım İmar planlarında ve hasebiyle da bir bölü bin ölçekli uygulama imar planlarında Atatürk Havalimanı’nın millet bahçesi olacağına dair bir plan kararı şimdi yok. Buna ait bir plan revizyonu yapılmış değil ve plansız bir halde hayata geçirilecek bir projeyle karşı karşıyayız” diyor.
İhale kamuoyuna açıklanmadı
Atatürk Havalimanı’nın millet bahçesine çevrilmesi için 2,1 milyar liralık ihale yapıldığını geçen hafta gazeteci Çiğdem Toker duyurmuştu.
Buna nazaran Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığına bağlı TOKİ’nin pazarlık yoluyla yaptığı ihaleye davet edilen altı firmadan üçü, İstanbul Havalimanı’nı yapan müteahhitlik şirketleriydi. En uygun teklif ise Yapı&Yapı firmasından gelmişti.
Pelin Pınar GiritlioğluFotoğraf: Getty Images/AFP/Y. Akgul
İhalenin ayrıntıları kamuya açık kaynaklarda yer almıyor. Sürecin şeffaf yürütülmediğini vurgulayan Giritlioğlu, “Müthiş kapalı kapılar arkasında yapılan bir ihaleyle karşı karşıyayız. Artık planı olmayan bir yer düşünün. Hukuken esasen planı olmayan bir yerin ihalesi olamaz. Zira o ihalede bu iş tarifinin olması gerekiyor. E planı yoksa burada yapılacak işin ne olduğunu nereden biliyoruz, bu belirli değil” diye konuşuyor.
İhalenin Kamu İhale Kanunu’nun 21-B hususuna dayandırıldığını tabir eden Giritlioğlu, “Bu husus, doğal afetler, salgın hastalıklar, can ve mal kaybı tehlikesi üzere ani ve beklenmeyen durumlarda ya da can ve mal güvenliği açısından acilen yapılması gerektiği idarece tespit edilen durumlarda başvurulması gereken bir prosedür. Lakin burada bu türlü bir durum da kelam konusu değil. Yani ihalenin münasebeti, desteği da hatalı” diyor.
“İstanbul Havalimanı için görüşmeler var”
Kent imar planlarında yer almadan ihalesi yapılan proje kamuoyuyla paylaşılmadan iş makineleri Atatürk Havalimanı’na girdi. İmajları İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin ÂLÂ Partili Meclis Üyesi Ali Kıdık cumartesi günü paylaştı. Ali Kıdık yıkım kararının İstanbul Havalimanı işletmesinin satışına ait görüşmelerle alakalı olduğunu sav etti.
Kıdık, toplumsal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, en önemli alıcı olduğunu öne sürdüğü Abu Dabi Havalimanı işleticisi AUF firmasının Avrupa yakasında öbür bir havalimanı istemediği için bu kararın alındığını yazdı.
Üç havalimanı birebir anda kullanılabilir mi?
Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Ersoy ise bugün bir televizyon kanalına yaptığı açıklamada, İstanbul’un üçüncü bir havalimanına gereksinimi olmadığını belirterek “İstanbul ve Atatürk Havalimanı birebir anda kullanılamaz” dedi.
Pekala Atatürk Havalimanı’na sahiden gereksinim yok mu? İstanbul’da bulunan üç havalimanı da birebir anda kullanılamaz mı?
DW Türkçe’ye konuşan emekli pilot ve sivil havacılık uzmanı Bahadır Altan, Bakan Ersoy’un açıklamalarının bir itiraf niteliğinde olduğunu düşünüyor. Altan, “Üçüncü bir havalimanına muhtaçlık yoksa bu kadar milyarlar akıtarak, tabiata, etrafa büyük ziyanlar vererek, İstanbul’un su havzalarını yok ederek, yüzlerce personelin iş cinayetinde can kaybına müsaade vererek neden İstanbul Havalimanı’nı yaptınız?” diye soruyor.
İstanbul Havalimanı, temellerinin atıldığı Haziran 2014’ten bu yana etrafa verdiği ziyan, İstanbul’a getirdiği yük ve inşaat alanındaki emekçi vefatları nedeni ile ağır tenkitlerin gayesi olmuştu.
“Niyet, Atatürk Havalimanı’nı kapatmak”
Altan’a nazaran İstanbul Havalimanının yeri yanlış seçilse de planlama yapılarak üç havalimanı da birlikte kullanılabilir.
Bahadır Altan, “Şöyle ki kalktıktan sonra Atatürk Havalimanından kesişme istikametinde kuzeye hakikat bir kalkış olduğunda dahi, bin fit alındığında, emniyet irtifası altında alındığında, ki Batı’da bunun örnekleri var. Radar denetiminde uçaklar çabucak 90 derece dönüş yapabilir ve bu kesişme o olumsuzluğu ortadan kaldırabilir. Bu biçimiyle bile kullanılabilir. Fakat niyet bu değil. Niyet, Atatürk Havalimanı’nı kapatmak” diye konuşuyor.
Atatürk Havalimanı’nın pozisyonu prestijiyle kullanıma ve toplu taşımaya çok elverişli olduğunu, içine kadar gelen bir metro ağı olduğunu hatırlatan Altan, “Bunlar üçüncü havalimanını yaparak aslında bir cinayet işlediler. Atatürk Havalimanı’nı öldürdüler. Artık cesedi ortadan kaldırmak zorundalar” sözlerini kullanıyor.
Bahadır AltanFotoğraf: Privat
Kent Plancıları Odası dava açacak
Kent Plancıları Odası ise süreçle ilgili dava açma hazırlığında. Dava için hazırlıklarını sürdürdüklerini söz eden Pelin Pınar Giritlioğlu, ortada milyonlarca dolarlık kamu ziyanı olduğuna dikkat çekiyor.
Halkı bu kadar ziyana uğratan bir yatırımın neden burada yapılacağının sorgulanması gerektiğini vurgulayan Giritlioğlu “Neden kamunun bütün yerleri art geriye satıldı? Bir karış açık alan bırakılmadı. Son kalan yerler haraç mezat satılıyor da mevcut bir kamu yatırımı, büyük bir kamu yatırımı millet bahçesine dönüştürülüyor? Bunu Bakanlığın ve TOKİ’nin açıklaması gerekiyor” diyor.
Türkiye’de yaşanan pahalılığa ve ekonomik düşüncelere dikkat çeken Giritlioğlu, “Yapılan artırımların sebepleri de bunlardır. Biz bütün bu maliyetlerin parasını hepimiz cebimizden ödüyoruz. İstanbul da ödüyor, Diyarbakır da ödüyor, Trabzon da ödüyor, Antalya da ödüyor” diye ekliyor.
Millet bahçelerinin başka yeşil alanlardan farklı olarak millet kıraathaneleri, mescitler, külliyeler, stant salonları, kütüphaneler, kafeler üzere yapılaşmalara husus olabildiğine işaret eden Giritlioğlu, bu alanların millet bahçeleri ismi altında birçok inşaat firmasına yeni bir rant kapısı olarak sunulduğunu vurguluyor. Giritlioğlu, buradaki yapılaşma da dikkate alındığında afet toplanma alanı olarak planlanmasının da mümkün olmadığını söz ediyor.
Bakan Kurum: İmara açılmayacak
Etraf, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum bugün yaptığı açıklamada, yapılacak millet bahçesine 132 bin 500 fidan dikileceğini, alanın hiçbir formda imara açılmayacağını söyledi.
Kurum, Atatürk Havalimanı Millet Bahçesi’nin muştusunu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın verdiğini, burada bir pistin acil durumlar için kullanılacağını, afet vakitlerinde ise vatandaşa hizmet vereceğini belirtti.
Bakan Kurum, kararın münasebetine ve ihalenin ayrıntılarına ait bilgi ise vermedi.
Atatürk Havalimanı 7 Nisan 2019’da ticari yolcu nakliyeciliğine kapatıldıktan sonra Cumhurbaşkanlığı filosu, özel firmalara ilişkin kargo uçakları, iş jetleri ve özel jetler tarafından kullanılmaya devam etti. Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu, Kasım 2021’de CHP İstanbul Milletvekili Mahmut Tanal’ın soru önergesine verdiği karşılıkta, Atatürk Havalimanı’nın ticari yolcu nakliyeciliğine kapatıldığı 7 Nisan 2019 tarihinden 30 Eylül 2021 tarihine kadar havalimanına 90 bin 693 adet uçak trafiğinin gerçekleştiğini bildirmişti.
Ulaştırma Bakanı: Büsbütün kapatmıyoruz
Adil Karaismailoğlu, Atatürk Havalimanı’nın yıkım kararına ait ise Berlin’de açıklamalarda bulundu. Havalimanının büsbütün kapatılmayacağını söyleyen Karaismailoğlu, “Burada Doğu-Batı açık kalacak ve acil durumlar için kullanılacak” dedi.
Atatürk Havalimanı’nın yerleşim yerinin ortasında kaldığını ve kapasitesinin dolmuş olduğunu savunan Karaismailoğlu, “İhtiyacı karşılamayan bir havalimanı oldu. Olağan ki burada bir değişim ve yeni yatırım yapmak gerekiyordu” tabirlerini kullandı.
Yıkıma karşı reaksiyon gösterenleri de eleştiren Bakan Karaismailoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Lideri Ekrem İmamoğlu’nu da gaye alarak, “Bakıyorsunuz bir yanda bir tane İETT otobüsünü işletemeyen bir zihniyet gelip, kente yapılacak bir yeşil alana karşı çıkması yaptıkları saçmalıktan ya da muhalefet ettiklerini zannettiklerinden öteki bir şey değil” dedi.
İBB Lideri Ekrem İmamoğlu, 28 Mart’ta yaptığı açıklamada, “Eninde sonunda Atatürk Havalimanı’nın da heba olmasına müsaade vermeyeceğiz. 2023 sonrasında İstanbul’un hayatına tekrar dahil edeceğiz” demişti.
İmamoğlu’nun bu açıklamasının akabinde iktidar tarafından Atatürk Havalimanı’nın millet bahçesine çevrilmesi kararının hızlandırıldığı da argüman ediliyor. ÂLÂ Partili Ali Kıdık, İmamoğlu’nun kelamlarının akabinde kelamlı olarak “yıkın” talimatı geldiğini öne sürdü. Bakan Karaismailoğlu, nisan ayı başında katıldığı bir iftarda İmamoğlu’nun kelamlarına karşılık verdiği demeçte, “Atatürk Havalimanı kıssası kapandı gitti. Oranın artık kuzey-güney pistine ‘Millet Bahçesi’ olarak işe başlanıyor” demişti. Millet bahçesi için kapalı kapılar arkasında yapılan ihale ise 29 Nisan’da gerçekleşti.
Ekrem İmamoğlu’ndan reaksiyon
İBB Lideri Ekrem İmamoğlu da Atatürk Havalimanı’ndaki yıkım çalışmalarına çok sert reaksiyon gösterdi. Toplumsal medya hesabından açıklamalarda bulunan İmamoğlu, şu sözleri kullandı: “1912’de kurulan, Osmanlı’dan miras alınan, dünyanın birinci 10 havaalanından birini yıkıyorsunuz. İnsan babasının malını bile yıkacak olsa kardeşine, akrabasına, eşine, dostuna danışır. Siz bu milletin servetini yıkarken kime danıştınız? Seçilmiş belediye liderine sormadınız, siyasetçilerine sormadınız, akademisyenine sormadınız, sivil toplumuna sormadınız. 16 milyona sormadınız. Kime sordunuz?”
İstanbul Havalimanı için 3 Mayıs 2013’te yapılan ihaleyi İGA yatırımcılarının oluşturduğu Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Teşebbüs Kümesi (OGG) 22,1 milyar euroluk bir bedelle almıştı. Mart sonuna nazaran İGA’da Kalyon Grubu’nun yüzde 55, Cengiz Kümesi’nin yüzde 45 payı bulunuyor.
Ekim 2018’de İstanbul Havalimanı’nın birinci etabının açılış merasiminde konuşan Cumhurbaşkanı Erdoğan, Atatürk Havalimanı’nın tıpkı isimle hizmet vermeyi sürdüreceğini belirterek “Atatürk Havalimanımız burası tam kapasiteyle hizmete girdiğinde ticari seferlere kapanacak olmakla birlikte havalimanı vasfını koruyacak” demişti.
Atatürk Havalimanı’nda yıkımın başlamasıyla ise gözler millet bahçesi ihalesini alan Yapı&Yapı şirketine çevrildi. Zafer Yıldırım’ın sahibi olduğu Yapı&Yapı şirketinin 21-B hususu üzerinden çok sayıda kamu ihalesi aldığı görülüyor. Firmaya 2019, 2020 ve 2021 yıllarında verilen kamu ihalelerinin toplamı 16 milyar 192 milyon lirayı buluyor. Ankara AKM ve Millet Bahçesi projesini de üstlenen şirketin aldığı ihaleler ortasında İstanbul Finans Merkezi’ndeki SPK binası ve özel proje alanı, Kanal İstanbul ile ilişkili olan Halkalı-Ispartakule ortası demiryolu projesi, Marmara Üniversitesi Başıbüyük Sıhhat Yerleşkesi, Maltepe Kıyısı Spor ve Rekreasyon Alanları üzere büyük projeler bulunuyor.
Cumhuriyet Halk Partisi Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu, bugün partisinin küme toplantısında, millet bahçesi ihalesini kazanan ve Atatürk Havalimanı’na iş makineleriyle giren Yapı&Yapı şirketine seslendi. “O makinelerin müteahhiti, sana ise özel ilgi göstereceğiz” diyen Kılıçdaroğlu, “O müteahhite sesleniyorum o makinelerini çekeceksin oradan. Geliyoruz. Adalet, hak, hukuk, felaketleri önlemek için geliyoruz. Makineleri çek, pistlere dokunma” dedi.
