Suriye’de toplu mezarlar yaşanan vahşeti gün yüzüne çıkartıyor

Suriye’de Esad rejiminin yıkılması sonrası kan donduran gerçekler ortaya çıkmaya devam ediyor…

Suriye’de uzun süren sessizlik sonrası 27 Kasım’da şiddetlenen çatışmaların akabinde 8 Aralık’ta 61 yılık Baas rejimi devrildi.

Muhaliflerin Şam’ın denetimini de ele geçirmesi sonrası rejim lideri Esad Rusya’ya sığındı.

Esad rejiminin devrilmesi sonrası dikkat çeken birçok gelişme yaşanırken bu kapsamda Suriye’nin makûs şöhretli gözaltı merkezleri açılıp, azapların boyutları da gözler önüne seriliyor.

TOPLU MEZARLAR ORTAYA ÇIKIYOR

Baas rejiminin devrildiği 8 Aralık’tan bu yana Suriye genelinde arama tarama faaliyetleri sürerken, bu çalışmalar kapsamında Şam’da Bağdat Köprüsü bölgesinde ve Dera’nın İzraa ilçesinde toplu mezarlar açıldı.

Ayrıca, Şam’ın Hüseyniye bölgesinde ve Dera’da da toplu mezar alanları bulundu.

GÖRÜNTÜLER SONRASI SİVİL SAVUNMA ÇALIŞMA BAŞLATTI

Şam’ın dışındaki Bağdat Köprüsü bölgesinde bulunan ve devrik Beşşar Esed rejiminin öldürdüğü sivillere ilişkin olduğu düşünülen ceset kalıntılarına rastlanan toplu mezarlığa ait 16 Aralık’ta çekilen manzaralar üzerine Sivil Savunma harekete geçti.

Üst üste defnedilen cesetler için açılan uzun ve derin çukurların yer aldığı imgelerde, hapishane kodları ve ölen bireylerin isimlerinin yazılı olduğu sanılan çuvallar dikkati çekiyordu.

Mezarlığa Sednaya Hapishanesi dahil çeşitli cezaevlerindeki kaideler ve azaplar nedeniyle hayatını kaybedenlerin gömüldüğü düşünülüyor.

DERA’DA BULUNAN TOPLU MEZAR SAYISINDA ARTIŞ BEKLENİYOR

Suriye’nin güneyindeki Dera’nın İzraa ilçesinde, devrilen Esed rejiminin öldürdüğü sivillere ilişkin olduğu düşünülen ceset kalıntılarına rastlanan 12’den fazla toplu mezar tespit edildi, bu sayısının artması bekleniyor.

Dera’da hafriyat çalışmalarını yürüten ve Baas rejiminin devrilmesinde tesirli olan muhalif kümeler, iş makineleriyle yapılan çalışmalarda en az 31 ceset ortaya çıkardı.

Mezarlarda çok daha fazla kişinin kalıntılarının yer aldığı sanılıyor.

RAPORLAR, VAHŞETİ ORTAYA ÇIKARTIYOR

Uluslararası Af Örgütünün 2017 tarihli raporunda da Şam’ın kimi bölgelerinde toplu mezarlara işaret ediliyor.

2009, 2014 ve 2015 tarihli uydu imajlarına ve Şam’daki Sednaya Hapishanesi’nin iki eski çalışanın anlatılarına yer verilen rapor, Sednaya’da 2011’den bu yana devrik rejim tarafından işlenen cinayet ve azapları, sivil nüfusa yönelik yaygın ve sistematik taarruzları ortaya koyuyor.

Raporda Sednaya Hapishanesi’nde öldürülenlerin cesetlerinin, kamyonlarla toplu mezarlara gömüldüğü tabir ediliyor.

TOPLU CESET VE CESET KALINTILARI DA BULUNDU

Şam’daki arama tarama faaliyetlerinde toplu mezarların yanı sıra toplu ceset ve ceset kalıntıları da ortaya çıkarılıyor.

Bu kapsamda Şam’da Seyyide Zeynep bölgesindeki bir ilaç deposunda, dün ortalarında çocukların da olduğu 20’den fazla bireye ilişkin olduğu düşünülen ceset kalıntıları bulundu.

Şam Havalimanı’na giden yolda da 12 Aralık’ta yaklaşık 100 bireye ilişkin ceset kalıntıları tespit edildi. Kimilerinin ceset torbalarına koyulduğu, kimilerinin da yol kenarına atıldığı görülen ceset kalıntıları, ilgili kurumlarca muhafaza altına alındı.

136 BİNDEN FAZLA KİŞİ ALIKONULDU

Suriye’deki iç savaşın başladığı 2011’den bu yana 100 binden fazla kişinin kayıp olduğu belirtiliyor.

Suriye İnsan Hakları Ağının (SNHR) ağustos datalarına nazaran de Suriye’de devrik rejim güçlerince 136 binden fazla kişi alıkonuldu; Mart 2011’den bu yana azap nedeniyle ölenlerden 15 binden fazlasının kimlikleri tespit edildi.

Uluslararası sivil toplum kuruluşları, Baas rejiminin yıkılmasının akabinde ülkede çok sayıda toplu mezarın ortaya çıkarılacağı görüşünde.

TOPLU İNFAZLAR GERÇEKLEŞTİRİLMİŞ

Öte yandan, Şam’ın Tadamon Mahallesi’nde en az 41 sivilin, rejim unsurlarınca toplu olarak infaz edildiği ve Nisan 2022’de ortaya çıkan imajlar, hafızalara kazındı.

Görgü şahitlerinin anlattığına nazaran kelam konusu devirde rejim ögeleri Tadamon Mahallesi’nde kümeler halinde getirdiği çok sayıda sivili öldürerek çukurlara gömdü ya da cesetleri yakarak yok etmeye çalıştı.