Trabzon’da yangın sonrası 2 bin yıllık şapel ortaya çıktı

Trabzon’un Boztepe Mahallesi yamacında, kente hakim noktada, 5 yıl süren onarım ve rölöve çalışmalarının tamamlanmasıyla ziyarete açılan tarihi miras Kızlar Manastırı’nın alt kısmındaki meskende, 2019’da yangın çıktı. İtfaiye takımlarınca söndürülen yangının akabinde bir müddet kullanılan, daha sonra boşaltılan, çatısı ve kimi duvarları çökünce de atıl kalan meskende, Doğal ve Tarihi Kıymetleri Muhafaza Derneği’nce 2 bin yıllık şapel kilise olduğu tespit edildi.

‘tarihi eser’ OLARAK TESCİLLENDİ

Meskenin bir kısmı kullanıldığı için tahrip olan ve Mitra inancına nazaran içerisinde kutsal su da bulunan şapel, müracaat üzerine Tabiat ve Kültür Varlıklarını Muhafaza Konseyi’nce ‘tarihi eser’ olarak tescillendi. Tarihi dokusuyla yerli ve yabancı turistlerden ilgi gören manastırla teması olduğu bedellendirilen şapelin kent turizmine kazandırılması hedefleniyor.

Kent genelinde gün yüzüne çıkmayı bekleyen yapılar olduğunu söyleyen Trabzon Doğal ve Tarihi Bedelleri Müdafaa Derneği Lideri Doç. Dr. Coşkun Erüz, “Trabzon bildiğimiz üzere Anadolu’nun kadim limanlı kentlerinden birisi. Hem kalesi hem de limanı olan Roma ve öncesine ilişkin az kentlerden. Trabzon’un Boztepe’sinde yapılan çalışmalarda ortaya çıkan mızrak ucuyla 6 bin yıl evvelce beri Trabzon’da ömür olduğu, hem de önemli bir medeniyetin bulunduğu görülüyor” dedi.

“GÜN YÜZÜNE ÇIKMAMIŞ ESERLER MEVCUT”

“Bu kent bilinene nazaran 6 bin yıldır farklı topluluklara mesken sahipliği yaptı” diyen Erüz, “Bu medeniyetlerden günümüze kadar ulaşan eserler alışılmış ki var fakat bunun yanı sıra gün yüzüne çıkmamış eserler de mevcut. Şu anda Kızlar Manastırı’nın çabucak altında yanan konutun içerisinde tesadüfen bir mağara şapeli ortaya çıktı. Boztepe yamaçlarında mağara kiliseleri bulunuyor. Bunun yanı sıra Tabakhane Vadisi’nde, Zağnos Vadisi’nde, Pazarkapı’da yeniden Roma ve öncesine ilişkin mağaralar mevcut ve bunun üzere birçok yerde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarında tarihi yapılar ortaya çıkabiliyor” diye konuştu.

“TRABZON’UN ALTINDA BİR TRABZON DAHA YATIYOR”

Kent idarecilerine hususla ilgili vazife düştüğünü belirten Erüz, “Trabzon ayakta duran yapıları kadar, ayakta durmayan, toprağının altında gizlenmiş tarihi yapılarla dolu. Bu yüzden kent genelinde yapılacak olan kentsel dönüşümlerde üstteki binaları kırıp ortadan kaldırdıktan sonra arkeojeofiziksel denilen sistemlerle yerin taranması, sonra arkeolojik takımlarla gerekli yerlerde durum tespiti yapılarak proje ve üst yapıların planlanması gerekiyor. Trabzon’un gerçek tarihini bilmeye ve yine bu tarihi yazmaya gereksinimi var. Trabzon’un nitekim tarihi ve turizm kenti olmasını sağlamak için idarecilerimize çok misyon düşüyor. Trabzon’da proje gerçekleştirirken evvel arkeologların alan incelemesi yapması gerekiyor. Trabzon’un altında bir Trabzon daha yatıyor. Tarihi kentin izleri toprağın altında” dedi.

KIZLAR MANASTIRI

Boztepe’nin yamacında, 3’üncü Alexios devrinde 14’üncü yüzyılda kurulduğu kestirim edilen manastır, birkaç sefer onarılıp son biçimini 19’uncu yüzyılda aldı. Kent merkezine yakınlığıyla dikkat çeken Kızlar Manastırı, güneyde içinde ‘kutsal su’ bulunan kaya kilisesi, girişinde şapel ve birkaç hücreden oluşuyor. Kaya kilisesinde, kitabeler, 3’üncü Alexios’un eşi Theodora ve annesi Eirene’nin portreleri yer alıyor. Manastır, 5 yıllık onarım çalışmalarının akabinde 10 Eylül 2021’de tekrar ziyarete açıldı.