Danimarka, dün düzenlenen referandumla Avrupa Birliği’nin ortak güvenlik ve savunma siyasetlerine katılma kararı aldı. Halkın yüzde 67’si ülkenin AB’nin güvenlik ve savunma siyasetlerine dahil olması lehinde oy kullandı.
NATO’nun kurucu üyelerinden olan Danimarka, 1973 yılından beri de Avrupa Birliği üyesi. Lakin 1993’ten bu yana özel bir düzenlemeyle AB’nin güvenlik ve savunma siyasetlerine katılmama hakkı bulunuyor ve AB’nin Avrupa dışındaki askeri misyonlarına da katkı sunmuyor.
Danimarka Başbakanı: Çok kıymetli bir işaret verdik
Danimarka Başbakanı Mette Frederiksen referandum sonrasında yaptığı açıklamada “Bugün Danimarka çok değerli bir işaret vermiş oldu. Avrupa’daki ve NATO’daki müttefiklerimize ve (Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin’e. Putin şayet özgür bir ülkeyi işgal eder ve Avrupa’nın istikrarını tehdit ederse biz geri kalanlar da birlik oluruz” dedi
Danimarka Başbakanı Frederiksen oy vermeden evvel yaptığı açıklamada da ülkesinin “oldukça inançsız bir dünyada tek başına ayakta durmak için çok küçük” olduğunu söylemişti. “24 Şubat tarihinden evvel, Rusya’nın işgali başlamadan evvel bir Avrupa vardı ve bundan sonra ise diğer bir Avrupa var” diyen Frederiksen “Eğer kıtamızda bir kere daha savaş varsa nötr kalamazsın” sözlerini kullanmıştı.
Yaklaşık 5,5 milyon nüfuslu Kuzey Avrupa ülkesinde 4,3 milyon kayıtlı seçmen bulunuyor. Seçmenlerin yüzde 66,9’u AB güvenlik siyasetlerine katılma istikametinde yüzde 33,1’i ise bu seçeneği devre dışı bırakmaya devam etme tarafında oy kullandı.
Avrupa Birliği Kurulu Lideri Ursula von der Leyen ve Avrupa Kurulu Lideri Charles Michel referandum sonucunu memnuniyetle karşıladıklarını belirten açıklamalar yaptılar.
Von der Leyen toplumsal medya hesabından yaptığı paylaşımda ülkenin aldığı kararın “ortak güvenliğe güçlü bir bağlılık iletisi olduğunu” söz ederek bundan hem Danimarka hem de Avrupa Birliği’nin yararlı çıkacağını belirtti. Michel de “Karar Avrupa’nın çıkarınadır ve hem Avrupa Birliği hem de Danimarka halkını daha inançlı ve güçlü hale getirecek” tabirlerini kullandı.
Fotoğraf: Cigdem Simsek/Zoonar/picture alliance
1973 yılından beri Avrupa Birliği üyesi olan Danimarka’da halk klasik olarak Avrupa Birliği ile entegrasyona kuşkuyla yaklaşıyor. 1992 yılında düzenlenen referandumda Danimarkalıların yüzde 50,7’si Birlik’in temelini oluşturan Maastricht Mutabakatı’nı reddetmişti. Halkın muahedeyi onaylaması için Kopenhag, Brüksel’e AB’nin birçok siyasetinden muaf olma hakkını kabul ettirmiş ve bir sonraki yıl düzenlenen referandumda sonuç, muahedenin kabul edilmesi istikametinde olmuştu.
Avrupa Birliği yasası birliğe üye 27 ülkede geçerli olsa da kimi üye ülkelerin çeşitli yasama ve mutabakatların dışında kalma hakkı bulunuyor. Danimarka bu çerçevede İktisat ve Para Birliği’nin dışında ve ortak para ünitesi olan Euro’yu kullanmıyor. Ayrıyeten Avrupa Birliği’nin adalet, içişleri ve savunma mevzularındaki siyasetlerine da iştirak etmiyor. Avrupalı bir niyet kuruluşunun yaptığı araştırmaya nazaran Danimarka 29 yıl içinde tam 235 defa muafiyet hakkını kullandı. Danimarka Schengen Mutabakatı ve Avrupa Birliği Temel Haklar Mukavelesi’ni ise kabul eden ülkeler ortasında.
Frederiksen, Rusya’nın Ukrayna işgalinin başlamasından iki hafta sonra parlamentodaki partilerin çoğunluğuyla anlaştıktan sonra referandum düzenleneceğini kamuoyuna duyurmuştu. Ayrıyeten savunma harcamalarının da NATO üyelik gayelerine uyumlu olarak gayrisafi yurtiçi hasılanın yüzde 2’si düzeyine çekileceğini açıklamıştı.
